Czy soki są zdrowe?

Jako dietetyk często słyszę pytania czy soki są zdrowe i czy powinno się je pić. Wiele osób uważa, że soków nie powinno się spożywać bo “to sam cukier”. Należy zastanowić się czy sok faktycznie dostarcza tylko cukrów, a także czy 1 szklanka soku dziennie jest szkodliwa. Musimy pamiętać, że sok jest produktem naturalnym, otrzymywanym wyłącznie z dojrzałych, świeżych lub przechowywanych owoców. Otrzymywany jest przez tłoczenie soku z miazgi bądź przez mechaniczne przetarcie. 

Zalecenia dotyczące spożycia soków.

Zalecenia dopuszczają spożycie cukrów (dodanych) w ciągu dnia do 10%. Porcja soku w ilości 200 ml (1 szklanka) dostaczy 80 – 100 kcal i może stanowić jedną z pięciu zalecanych porcji warzyw i owoców. Jednak ze względu na obecność cukru naturalnego i niewielką ilość błonnika, soki nie powinny być spożywane w większej ilości w ciągu dnia.

 

Czym różni się sok od napoju i nektaru?

POBIERZ GRAFIKĘ

Kaloryczność soku/ 200 ml – 1 porcja.

Nazwa produktu		Energia
Sok pomidorowy [ml]		32,48
Sok wielowarzywny [ml]		58,00
Sok brzoskwiniowo-pomarańczowy [ml]		66,56
Sok grejpfrutowy [ml]		83,20
Sok jabłkowy [ml]		87,36
Sok marchwiowo-bananowo-jabłkowy [ml]		88,14
Sok marchwiowy [ml]		89,44
Sok pomarańczowy [ml]		89,44
Sok marchwiowo-jabłkowo-pomarańczowy [ml]		99,44
Sok ananasowy [ml]		99,84
Sok z czarnej porzeczki [ml]		110,24
Sok z białych winogron [ml]		141,44

Kaloryczność nektaru/ 200 ml – 1 porcja.

Nazwa produktu		Energia
Napój jabłkowy [ml]		81,12
Napój jabłkowy z wiśnią [ml]		81,12
Nektar ananasowy [ml]		85,28
Napój jabłkowo-miętowy [ml]		97,44
Nektar z czarnych porzeczek [ml]		110,24
Nektar brzoskwiniowy [ml]		114,4

Wzbogacanie soków.

Owoce i warzywa dostarczają witaminy C, ale z uwagi na przechowywanie i przetwarzanie dochodzi do straty tej witaminy. Nowa dyrektywa UE zabrania dosładzania soków owocowych, natomiast mogą zostać one wzbogacone o przeciery, witaminy czy składniki mineralne. Dlatego też aby podnieść jakość soku wzbogaca się go w witaminę C.

Do soków niepasteryzowanych zakazane jest dodawanie barwników, aromatów czy substancji konserwujących przez co ich czas ważności na sklepowych półkach wynosi 1 – 3 dni. Soki jednodniowe nazywane surowymi lub świeżymi są produktami typu premium. Barwa soku i nektaru pochodzi wyłącznie z owoców lub warzyw a ich trwałość jest zachowana w wyniku pasteryzacji.

Owoce i warzywa cechuje

wysoka gęstość odżywcza przy

niskiej gęstości energetycznej.

Napoje nowej generacji.

Żywność funkcjonalna, która ma korzystne działanie na organizm człowieka cieszy się coraz większym zainteresowaniem a jednym ze sposobów jej otrzymywania jest dodawanie do produktów probiotyków i prebiotyków. Przy produkcji fermentowanych soków najczęściej stosuje się kapustę, buraka, pomidora, ogórka, selera lub marchwi.

 

Podsumowując, spożywanie soków może wpłynąć na polepszenie jakości diety i jej wartości odżywczej, zwłaszcza u osób starszych. Ponadto wpływa na poprawę jakości organoleptycznej, a także ułatwia w osiągnięciu zalecanego spożycia warzyw i owoców. Co najważniejsze może stanowić dodatkową porcję płynu.

Literatura:

Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej, Wydanie Lekarskie PZWL, 2017

Lebiedzińska A., Czaja J., Petrykowska K., Szefer P., Soki i nektary owocowe źródłem witaminy C, Bromat. Chem. Toksykol. – XLV, 2012, 3, str. 390–396

Markowski J., Plocharski W., Pytasz U., Rutkowski K., Owoce, warzywa, soki – ich kaloryczność i wartość odżywcza na tle zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. Cz.1. Kaloryczność i mit o wpływie na otyłość, Przemysł Fermetacyjny i Owocowo-Warzywny 9, 56, 2012

Nabrdalik M., Świsłowski P., Ocena mikrobiologiczna niepasteryzowanych soków owocowych i warzywnych, DOI: 10.2429/proc.2017.11(2)062

Plocharski W., Markowski J., Groele B., Soki i napoje w zaleceniach żywieniowych różnych krajów, Przemysł Fermetacyjny i Owocowo-Warzywny, 4, 60, 2016

Wlodarek D., Znaczenie soków w żywieniu osób starszych, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2, 45, 2018