Czy sól himalajska jest zdrowsza?
Jako dietetyk (w Rzeszowie) od wielu lat obserwuje u swoich pacjentów, że kiedy decydują się na dietę odchudzającą wpadają z skrajności w skrajność. Myślą, że tylko całkowita eliminacja cukru i słodyczy czy żywności wysokoprzetworzonej powoduje spadek masy ciała. Ciężko jest jednak wytrwać w tak mocnych ograniczeniach dłużej niż dwa tygodnie. Decydują się często także na całkowitą eliminację dosalania potraw. Czy takie działania są poprawne?
Ile soli jest w produktach spożywczych?
Na etykietach produktów spożywczych nie zawsze znajdziemy informacje ile soli dodał producent. Są natomiast podane dane dotyczące ilości sodu. Jeśli nauczymy się obliczać sód na sól kuchenną możemy spokojnie przestrzegać zaleceń dotyczących ilości spożycia sodu w ciągu dnia. Głównym źródłem sodu w diecie jest bowiem chlorek sodu, czyli sól kuchenna.
2,54 g soli kuchennej = 1 g sodu
Nadmiar i niedobór sodu są groźne dla zrowia!
Podwyższona zawartość sodu w diecie przyczynia się do jego wzrostu w osoczu, a to wiąże się z przechodzeniem wody z komórek do przestrzeni na zewnątrz komórek. Dochodzi wówczas do zatrzymania wody w organizmie, mogą tworzyć się obrzęki, a u niektórych pojawia się ryzyko podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi.
Niedobór sodu prowadzi do
szybkiego odwodnienia.
8 g sodu zatrzymuje 1 litr wody.
Czy eliminować sól z diety?
Sód razem z jonem chlorkowym bierze udział w:
- regulowaniu ciśnienia osmotycznego w płynach ustroju
- utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
- ochronie organizmu przed nadmierną utratą wody
- utrzymaniu sprawności mięśni i nerwów
- regulacji transportu składników pokarmowych takich jak witaminy, aminokwasy i cukry.
Czy sól jodowana jest zdrowa?
Aby nie dochodziło do niedoborów jodu wprowadzono w Polsce od 1935 roku tzw. profilaktykę jodową, czyli jodowanie soli kuchennej. Jod wchodzi w skład hormonów tarczycy – tyroksyny i trojjodotyroniny. Te hormony regulują przemianę materii oraz wpływają na poprawne funkcjonowanie mózgu. Musisz także wiedzieć, że jod należy do silnych przeciwutleniaczy działając ochronnie w procesach zapalnych czy nowotworowych.
Jeśli dojdzie do umiarkowanego niedoboru jodu obniżeniu ulegają funkcje mózgu, takie jak: zdolność uczenia się czy zapamiętywania i kojarzenia. Natomiast skutkiem większego niedoboru jodu jest powiększenie tarczycy i powstawanie tzw. wola. Zwiększa się także częstość chorób tarczycy.
Sól czy sól himalajska – która jest lepsza?
Sól kuchenna składa się głównie z jonu chlorkowego i sodowego, a pozostałe pierwiastki takie jak potas, magnez, wapń, żelazo, cynk, miedź, chrom występują w mniejszych ilościach. W sklepach pojawia sie wiele odmian soli o różnych nazwach: kamienna, kuchenna, kłodawska, himalajska itp, ale wszystkie powstały w wyniku tych samych procesów i nazywane są solami morskimi.
Sól polska i sól himalajska mają porównywalny skład chemiczny. W soli polskiej więcej znajduje się takich pierwiastków jak: wapń, chrom, mangan, kobalt, stront, rubid i bar. Z kolei w soli himalajskiej więcej jest potasu, magnezu, żelaza, miedzi, cynku, arsenu, selenu i ołowiu. Zaznaczam, że różnice są jednak nieznaczne.
Podsumowanie.
Zalecana dzienna podaż soli to 5-6g/ dzień. Jeśli spożywasz jej więcej dochodzi do wzrostu stężenia sodu w osoczu co skutkuje przechodzeniem wody z komórek do przestrzeni pozakomókowych. Efektem tego jest zatrzymanie wody w organizmie. Nie musisz kupować soli reklamowanej jako najlepsza na świecie i płacić krocie. Sól kuchenna jodowana składem jest zbliżona do soli himalajskiej, a jest o wiele tańsza.
Literatura:
Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL Wyd. Lekarskie, 2019
Czerwińska D., Czerniawska A., Ocena spożycia sodu, z uwzględnieniem soli kuchennej jako jego źródła, w wybranej populacji warszawskiej, ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 205-210
Jaworska J, Siepak M., Polskie sole kamienne vs sole himalajskie – analiza porównawcza wybranych składników soli spożywczych, Przegląd Solny, 2018, 14: 95–104
Szybiński Z., Sytuacja profilaktyki jodowej w Polsce w świetle ostatnich rekomendacji WHO dotyczących ograniczenia spożycia soli, Pediatric Endocrinology, Diabetology and Metabolism 2009, 15, 2,103-107 ISSN 1234-625X