Dieta w chorobie wrzodowej żołądka.
Zdrowa dieta jest bardzo ważna w leczeniu wrzodowej choroby żołądka. Przeczytaj, które produkty wybierać a które ograniczać aby złagodzić objawy choroby wrzodowej żołądka. Uważaj na potrawy ostre i smażone. Postaraj się wyeliminować alkohol i uważaj na kawę. Pamiętaj jednak żeby skonsultować wyniki badań z lekarzem i ustalić indywidualny program dietetyczny u dietetyka klinicznego, który dobierze odpowiednie produkty i dania w Twoim planie żywieniowym.
Wrzód żołądka jest to ubytek w ścianie żołądka, początkowo nazywany nadżerką. Z czasem nadżerka rozrasta się, wnika w głąb ściany żołądka i uszkadza kolejne warstwy oraz naczynia krwionośne. Przy licznych, trudno gojących się uszkodzeniach mówi się już o chorobie wrzodowej żołądka. Nieleczona choroba wrzodowa lub jej ostra postać może mieć poważne konsekwencje, a w jej leczeniu dużą rolę odgrywa właściwa dieta.
Jakie są objawy choroby wrzodowej żołądka?
Początkowo możesz zaobserwować odbijanie, pieczenie i zgagę. Najbardziej charakterystyczny to ból w nadbrzuszu, zwykle zaraz po spożytym posiłku – ból ten bierze się wskutek drażnienia owrzodzeń przez pokarm oraz wydzielający się sok żołądkowy. Mogą pojawiać się także nudności i wymioty kwaśną treścią oraz czkawka, wzdęcia, niesmak w ustach, jak i nadmierne wydzielanie śliny. Obawiasz się zjeść cokolwiek aby unikać powyższych dolegliwości, a to może skutkować obniżeniem masy ciała, osłabieniem i zawrotami głowy. Z czasem mogą pojawić się także zaparcia. W cięższym stadium dochodzą wymioty krwią i tzw. smoliste stolce. Nieleczone wrzody mogą uszkodzić naczynia krwionośne i wywołać krwotok.
Skąd bierze się choroba wrzodowa żołądka?
Wcześniej brano pod uwagę wiele czynników, takich jak palenie, nadmiar alkoholu, geny, nieprawidłową dietę i stres – pomimo, że mają negatywny wpływ na błonę śluzową przewodu pokarmowego, nie powodują bezpośrednio choroby. Główna przyczyna to obecność w żołądku bakterii Helicobacter pylorii oraz nadmierne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Rozpoznanie choroby odbywa się m.in. na podstawie badania endoskopowego.
Dieta w chorobie wrzodowej.
Najważniejszą kwestią jeśli chodzi o dietę w chorobie wrzodowej jest unikanie czynników, które powodują zwiększone wydzielanie kwasu żołądkowego. Przy zwiększonej ilości kwasu dochodzi do podrażnienia błony śluzowej, powiększeniu owrzodzeń i tworzeniu się nowych. Niektóre używki oraz zbyt obfite posiłki są za to odpowiedzialne. Podczas zaostrzenia choroby warto wprowadzić 5-6 mniejszych posiłków, o konsystencji papkowatej lub półpłynnej, np. puree z ziemniaków, koktajle, smoothie, zupy. Jak jeszcze możesz sobie pomóc w chorobie wrzodowej?
TAK w chorobie wrzodowej:
– kaloryczność ustalaj wg zapotrzebowania organizmu
– węglowodany 50-60%, tłuszcze 25-30%, a białko 10-15%
– błonnik pokarmowy na poziomie 20-30g/ dzień, (wpływa na obniżenie stężenia kwasów żółciowych w żołądku oraz usprawnia czas pasażu jelitowego)* dostarczaj głównie z delikatnych warzyw, dojrzałych owoców bez pestek i skórki oraz z drobno i średnio rozdrobnionych produktów zbożowych
– wybieraj pszenne pieczywo, biały ryż, drobne kasze – manna, kukurydziana, krakowska, jęczmienna
– wprowadź do menu chude mięso – drób, cielęcinę, wołowinę oraz ryby – dorsz, mintaj, pstrąg, możesz także od czasu do czasu zjeść tłustsze ryby – makrelę i sardynki
– jajka możesz spożywać gotowane na miękko, w koszulkach lub w postaci jajecznicy na parze
– nabiał wybieraj chudszy, w tym napoje fermentowane
– uwzględnij produkty będące źródłem witamin A, E i C oraz cynku i selenu, gdyż mają charakter zmniejszający stan zapalny błony śluzowej żołądka.
NIE w chorobie wrzodowej:
– unikaj produktów o dużej zawartości tłuszczu, czyli: tłuste mięsa i wędliny, fast-food oraz produktów o dużej zawartości tłuszczu i cukrów, np. czekolad (powodują opóźnianie opróżniania żołądka)
– uważaj na produkty kwaśne: kiszone warzywa, owoce i soki z cytrusów oraz pomidory i sok pomidorowy (mogą powodować zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku = zgaga)
– wyklucz produkty smażone, wędzone lub pieczone z obsmażaniem bo są ciężkostrawne
– unikaj fasoli, grochu i soi
– unikaj ciężkostrawnych warzyw: kapusta, ogórki, szczaw, paprykę, cebulę oraz owoców: gruszki, czereśni, śliwek
– uważaj na ilość soli dodawanej do potraw bo może podrażniać błonę śluzową żołądka
Przy chorobie wrzodowej warto zastosować powyższe zalecenia dotyczące diety. Nie ma natomiast potrzeby wprowadzania restrykcyjnych ograniczeń dietetycznych w okresie remisji. Pamiętaj, że skorygowanie sposobu żywienia może łagodzić przebieg choroby, a w połączeniu z farmakologią przyczynić się do poprawy stanu zdrowia.
*błonnik pokarmowy działa drażniąco na przewód pokarmowy w chorobie wrzodowej dlatego wybieraj tzw. błonnik rozpuszczalny – jego składniki w połączeniu z wodą tworzą żel co opóźnia opróżnianie żołądka ale zwiększa efektywność trawienia i zapobiega zaparciom poprzez formowanie większej objętości mas kałowych. Tę frakcję błonnika znajdziesz w jabłkach, truskawkach, ziemniakach, marchwi, brokułach, płatkach owsianych czy jęczmiennych.
Jako dietetyk kliniczny w Rzeszowie zajmuję się opracowaniem diety/ planu żywieniowego w chorobie wrzodowej żołądka – stacjonarnie/w gabinecie i online.
Jeśli masz zgagę, częste odbijania zgłoś się do dietetyk Eweliny Tabaczar, która przygotuje plan żywieniowy dopasowany do Ciebie. Zapisz się na pierwszą wizytę, na której ustalisz szczegóły poprawy zdrowia i samopoczucia.
Literatura:
doi.org/10.25121/MR.2018.21.3.245
doi.org/10.36921/kos.2018_2473
doi:10.21307/PM-2021.60.2.13
doi.10.17219/pzp/118082