Dieta w cukrzycy.
Popatrz- wzrost stężenia glukozy we krwi następuje po spożyciu produktów spożywczych, które zawierają w swoim składzie węglowodany. Właśnie na podstawie tego wzrostu opracowano wskaźnik indeksu glikemicznego, który jest klasyfikacją produktów według efektu glikemicznego, jaki wywołują. Wykazano, że zwiększenie spożycia węglowodanów szybkowchłanialnych, czyli tych o wysokim indeksie glikemicznym może być przyczyną rozwoju zaburzeń gospodarki węglowodanowej, a w konsekwencji prowadzić do powikłań sercowo-naczyniowych.
Co to jest indeks glikemiczny?
Indeks glikemiczny (IG) wyrażany jest jako pole pod krzywą ukazującą przyrost glukozy we krwi w ciągu dwóch godzin po spożyciu porcji produktu zawierającej 50 gramów węglowodanów przyswajalnych. Wyrażony jest jako procent odpowiedzi na tę samą ilość węglowodanów zawartych w białym pieczywie lub glukozie. Indeks glikemiczny określa więc szybkość wchłaniania węglowodanów pochodzących z różnych źródeł, w porównaniu z wchłanianiem węglowodanu referencyjnego, jakim jest glukoza.
Indeks glikemiczny dla glukozy przyjmuje wartość 100. Im mniejszy jest wzrost stężenia glukozy we krwi (czyli glikemii), tym wartość indeksu glikemicznego jest niższa. Produkty spożywcze zostały podzielone na:
- wysoki IG – 70 lub powyżej
- średni IG 56-69
- niski IG – 55 i poniżej
Dodatkowe czynniki wpływające na wartość indeksu glikemicznego.
Zwiększenie spożycia węglowodanów szybkowchłanialnych,
czyli tych o wysokim indeksie glikemicznym
może być przyczyną rozwoju zaburzeń gospodarki węglowodanowej,
a w konsekwencji prowadzić do powikłań sercowo-naczyniowych.
Co to jest ładunek glikemiczny?
Ładunek glikemiczny (ŁG) uwzględnia nie tak jak indeks glikemiczny jakość spożywanych węglowodanów, ale także ich ilość. Wynik ładunku glikemicznego obliczany jest jako iloczyn IG produktu oraz ilości węglowodanów w nim zawartych po czym uzyskany wynik dzieli się przez 100.
Tutaj także został ustalony ranking produktów:
- niski ŁG – poniżej 10
- średni ŁG 10-20
- wysoki ŁG – powyżej 20
Jako często przedstawianym przykładem jest arbuz. Jego IG wynosi 72, czyli wysoki. Jednak należy go spożyć w o wiele większej ilości niż standardowa porcja aby uzyskać taką odpowiedź glikemiczną.
Czy należy korzystać z indeksu glikemicznego?
Musimy pamiętać, że dieta obfitująca w rafinowane cukry (dieta wysokoglikemiczna) może skutkować rozwojem nadwagi i otyłości, zwłaszcza u osób które nie wprowadziły żadnej aktywności fizycznej. Korzystne efekty w redukcji masy ciała mogą przynieść produkty niskoglikemiczne. Szczególnie osoby z cukrzycą powinny korzystać z produktów o niskim indeksie glikemicznym i od czasu do czasu – o średnim IG. Należy również uwzględnić ładunek glikemiczny posiłku.
Literatura:
Augustin LS, Franceschi S, Jenkins DJA, et al. Glycemic index in chronic disease: a review. EurJ Clin Nutr 2002, 56:
1049-1071.
Kulczyński B, Gramza-Michałowska A, Znaczenie indeksu i ładunku glikemicznego w zapobieganiu rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 51-56
Panasiuk A., Śliwińska A., Małgorzewicz S., Wpływ diety opartej na produktach o niskim indeksie glikemicznym na efekty redukcji masy ciała u osób z nadwagą i otyłością, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2012, tom 3, nr 3, 94–103
Respondek W, Zasady leczenia otyłości, Postępy Nauk Medycznych 9/2011, s. 782-789
Wolever TM, Jenkins DJ, Jenkins AL, Josse RG: The glycemic index: methodology and clinical implications. Am J Clin Nutr 1991; 54: 846-854
Wolever TM, Jenkins DJ, Jenkins AL, Josse RG: The glycemic index: methodology and clinical implications. Am J Clin Nutr 1991; 54: 846-854.
Vega-López S, Mayol-Kreiser SN: Use of the glycemic index for weight loss and glycemic control: a review of recent evidence. Curr Diab Rep 2009; 9: 379-388.
McMillan-Price J, Brand-Miller J: Low-glycaemic index diets and body weight regulation. Int J Obes Relat Metab Disord 2006; 30: S40-S46.
Scazzina F, Del Rio D, Benini L et al.: The effect of breakfasts varying in glycemic index and glycemic load on dietary induced thermogenesis and respiratory quotient. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases 2011; 21: 121-125.